Βακτηριακή Ενδοκαρδίτιδα (Infective Endocarditis) είναι η μόλυνση του εσωτερικού της καρδιάς (ενδοκάρδιο, βαλβίδες, τενόντιες χορδές, οπή μεσοκολπικής επικοινωνίας) που οφείλεται στην είσοδο μικροβίων (κυρίως Στρεπτόκοκκου ή Σταφυλόκοκκου ή Εντερόκοκκου) στο αίμα (βακτηριαιμία).

# Τα συμπτώματα της Βακτηριακής Ενδοκαρδίτιδας δεν είναι ειδικά, αλλά συνήθως υπάρχει πυρετός και ρίγος. Μπορεί να υπάρχουν εξάντληση, νυκτερινοί ιδρώτες, ανορεξία, απώλεια βάρους, μυαλγίες και αρθραλγίες.

# Η μόλυνση αφορά:

α) Το ενδοκάρδιο (εσωτερική επιφάνεια της καρδιάς) και τις βαλβίδες με βλάβη.

(Το ενδοκάρδιο μολύνεται ευκολότερα αν υπάρχει μη διορθωμένη κυανωτική συγγενής καρδιοπάθεια ή συγγενής καρδιοπάθεια που έγιναν shunts ή μπήκαν προσθέσεις.)

β) Οτιδήποτε ξένο υλικό έχει τοποθετηθεί ιατρικά, π.χ. τεχνητές βαλβίδες (με εγχείρηση ή διαδερμική τοποθέτηση), προσθετικό υλικό που χρησιμοποιείται για την επιδιόρθωση βαλβίδων (και ίσως σε καλώδια βηματοδοτών ή απινιδωτών).

# Τα μικρόβια αργότερα ενώνονται με αιμοπετάλια και ινώδες οπότε δημιουργούνται οι εκβλαστήσεις (Vegetations).

# Η Βακτηριακή Ενδοκαρδίτιδα προκαλεί καρδιακή ανεπάρκεια, βαλβιδική ανεπάρκεια, και εμβολικά επεισόδια από κερματισμό των εκβλαστήσεων.

ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΗ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ?

# Αντιβιοτική προφύλαξη συνιστάται, σύμφωνα με τις τελευταίες Ευρωπαϊκές και Αμερικανικές οδηγίες, MONO σε οδοντιατρικούς χειρισμούς στα ούλα ή γύρω από την κορυφή του δοντιού ή σε διάτρηση του βλεννογόνου, ΕΦ’ ΟΣΟΝ συνυπάρχει περίπτωση υψηλού κινδύνου μόλυνσης, όπως:

α) Σε ύπαρξη ξένου υλικού στην καρδιά, όπως τεχνητών βαλβίδων, προσθετικού υλικού επιδιόρθωσης βαλβίδων κλπ.

β) Αν υπήρξε παλιότερα Βακτηριακή Ενδοκαρδίτιδα.

γ) Σε μη διορθωμένη κυανωτική συγγενή καρδιοπάθεια

δ) Σε συγγενή καρδιοπάθεια που διορθώθηκε με προσθετικό υλικό ή συσκευή μόνο για 6 μήνες μετά.

ε) Σε συγγενή καρδιοπάθεια που διορθώθηκε αλλά υπάρχει υπολειπόμενο shunt ή υπολειπόμενη βαλβιδική ανεπάρκεια,  ισοβίως.

ζ) Σε βαλβιδοπάθεια μεταμοσχευμένης καρδιάς.

https://academic.oup.com/eurheartj/article/36/44/3075/2293384

ΤΟ ΤΡΥΠΗΜΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΤΟΥΑΖ

# Το τρύπημα του σώματος και ιδίως της γλώσσας όπως και το τατουάζ, πρέπει να αποφεύγονται ιδίως στους υψηλού κινδύνου για Βακτηριακή Ενδοκαρδίτιδα όπως και σε όσους έχουν βλάβη σε βαλβίδα.

Πάντως αν διενεργηθούν, χρειάζεται πλήρης αντισηψία, χωρίς να συνιστάται προληπτική αντιβίωση.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΗ ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ ?

# Ενδοκαρδίτιδα μπορεί να συμβεί είτε από την μικρού βαθμού επαναλαμβανόμενη βακτηριαιμία είτε από μεγάλου βαθμού βακτηριαιμία κατά τις διάφορες ιατρικές “επεμβάσεις” ακόμη και χωρίς να υπάρχουν καρδιακές “βλάβες”.

Α) Είσοδος μικροβίων από το στόμα:

# Μικρού βαθμού επαναλαμβανόμενη βακτηριαιμία συμβαίνει σε καθημερινές δραστηριότητες όπως το βούρτσισμα των δοντιών και το μάσημα της τροφής, ιδίως αν η υγιεινή των δοντιών δεν είναι καλή.

### Συνεπώς έχει τεράστια σημασία η καλή υγιεινή στα δόντια και το στόμα.

# Μεγάλη βακτηριαιμία συμβαίνει σε χειρισμούς στα ούλα ή γύρω από την κορυφή του δοντιού ή σε διάτρηση του βλεννογόνου ή σε ενδο-οδοντική θεραπεία (απονεύρωση).

## Σε περίπτωση που θα τοποθετηθεί προσθετική βαλβίδα ή ξένο υλικό στην καρδιά ή στα αγγεία συνιστάται, τουλάχιστον 2 εβδομάδες προηγουμένως, να γίνει διόρθωση όλων των πιθανών οδοντικών εστιών μόλυνσης.

# Υπολογίζεται ότι σε οδοντικές “επεμβάσεις” συμβαίνει 1 περίπτωση Βακτηριακής Ενδοκαρδίτιδας (Β.Ε.) ανά 45.000 επεμβάσεις χωρίς προστασία αντιβίωσης και 1 περίπτωση Β.Ε. ανά 150.000 επεμβάσεις με αντιβιοτική προφύλαξη.

# Από την άλλη, η χορήγηση αντιβίωσης έχει ένα μικρό κίνδυνο αλλεργίας. Πάντως η θανατηφόρα αλλεργία από τη χορήγηση Αμοξυκιλλίνης (π.χ. Amoxil) από το στόμα, είναι σπάνια.

# Η χορηγούμενη προληπτική αντιβίωση είναι συνήθως Αμοξυκιλλίνη 2 γραμμάρια από το στόμα 1 ώρα πριν (σε παιδιά 50 mg/κιλό βάρους).

Σε περίπτωση γνωστής αλλεργίας στην Αμοξυκιλλίνη (ή την Πενικιλλίνη) χορηγείται Κλινδαμυκίνη (π.χ. Dalacin C) 600 mg από το στόμα (σε παιδιά 20 mg/κιλό βάρους).

Β) Είσοδος μικροβίων από ΑΛΛΑ σημεία του σώματος:

ΔΕΝ συνιστάται προληπτική αντιβίωση σε καμιά άλλη “επέμβαση”, όπως του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού, του ουροποιητικού, του γυναικολογικού, του γαστρεντερικού, του δέρματος και των μαλακών μορίων, ούτε και αν υπάρχει ορθοπεδικό προσθετικό μόσχευμα σε άρθρωση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

2015 ESC Guidelines for the management of infective endocarditis

https://academic.oup.com/eurheartj/article/36/44/3075/2293384#108779528

2017 AHA/ACC Focused Update of the 2014 AHA/ACC Guideline for the Management of Patients With Valvular Heart Disease. A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association

https://www.ahajournals.org/doi/pdf/10.1161/CIR.0000000000000503