'Αρθρο

Επιτρέπεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση άρθρων και ενημερώσεων της ιστοσελίδας αρκεί να αναφέρεται η πηγή τους.

ΤΟ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟ ΟΞΥ (ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β5)

ΤΟ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟ ΟΞΥ (ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β5)

Για την ανάπτυξη, επιδιόρθωση, διατήρηση και την καλή λειτουργία των κυττάρων και του σώματος χρειάζεται η συνεχής τροφοδοσία του με θρεπτικά συστατικά, μέσα από μια υγιεινή διατροφή.

Τα θρεπτικά συστατικά από τη διατροφή χωρίζονται σε αυτά που χρειάζονται σε μεγάλες ποσότητες τα μακροθρεπτικά συστατικά (macronutrients) και αυτά που χρειάζονται σε ελάχιστες μόνο ποσότητες, τα μικροθρεπτικά συστατικά (micronutrients).

Τα μακροθρεπτικά συστατικά είναι οι υδατάνθρακες, τα λίπη και οι πρωτεΐνες και επιπλέον το νερό. (Αυτά προσφέρουν κυρίως Υδρογόνο, Οξυγόνο, Άνθρακα και Άζωτο)

Τα μικροθρεπτικά συστατικά είναι βιταμίνες και ανόργανα χημικά στοιχεία, που το σώμα δεν μπορεί να τα κατασκευάσει ή δεν μπορεί να τα κατασκευάσει σε επαρκείς ποσότητες, οπότε είναι απαραίτητη η λήψη τους από μια ισορροπημένη διατροφή.

## Οι βιταμίνες χωρίζονται στις λιποδιαλυτές βιταμίνες που είναι η ΑDE, και K  και στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες.

 

ΤΟ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟ ΟΞΥ (ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β5)

Το Παντοθενικό Οξύ (ή Βιταμίνη Β5 ή Pantothenate) είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη του συμπλέγματος Β, που είναι η πρόδρομη ουσία του Συνενζύμου Α (Coenzyme A ή CoA) και των παραγώγων του. Αυτό ονομάστηκε έτσι λόγω του ότι υπάρχει σχεδόν σε όλα τα τρόφιμα.

[Η μετατροπή του παντοθενικού οξέως σε CoA γίνεται σε 5 στάδια, και χρειάζεται το ένζυμο παντοθενική κινάση, 4 μόρια ΑΤΡ και κυστείνη.]

panto 330px-CoA_Biosynthetic_Pathway

Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟΥ ΟΞΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΝΕΝΖΥΜΟΥ Α (CoA)

Το CoA (και το Παντοθενικό Οξύ) χρειάζεται σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όπως:

# Για την παραγωγή ενέργειας από τις τροφές (τον καταβολισμό Υδατανθράκων, Πρωτεϊνών και Λιπών).

# Για τον μεταβολισμό των λιπαρών οξέων και τη σύνθεση της Χοληστερίνης και των φωσφολιπιδίων των μεμβρανών των κυττάρων.

# Για τη σύνθεση των Στεροειδών Ορμονών (Κορτιζόλης, Αλδοστερόνης και Ανδρογόνων, Οιστρογόνων, Προγεστερόνης).

# Για τη σύνθεση της Μελατονίνης, της βιταμίνης Α, της βιταμίνης D.

# Για τη σύνθεση της Ακετυλχολίνης (νευροδιαβιβαστής) και της Αίμης (συστατικό της Αιμοσφαιρίνης).

# Για το μεταβολισμό φαρμάκων και τοξινών από το ήπαρ.

# Για την ενεργοποίηση γονιδίων μέσω της ακετυλίωσης των Ιστονών κλπ.

 

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟΥ ΟΞΕΩΣ

Όταν η λήψη Παντοθενικού Οξέως είναι μειωμένη, κάτι εξαιρετικά σπάνιο, μειώνεται η παραγωγή ενέργειας στο σώμα (λόγω μείωσης του CoA), οπότε υπάρχει εξάντληση, απάθεια, ευερεθιστότητα, κεφαλαλγία κλπ. και από τη μείωση της παραγωγής Ακετυλχολίνης υπάρχουν νευρολογικά συμπτώματα, όπως παραισθησίες, αίσθημα καύσου στα πόδια (burning feet syndrome), κράμπες κλπ.

panto 0_4fclfsvx3zGc2v2z

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟΥ ΟΞΕΩΣ ? 

# Σε κίνδυνο για έλλειψη Παντοθενικού Οξέως είναι όσοι έχουν μετάλλαξη στο γονίδιο PANK II, που δημιουργεί το ένζυμο παντοθενική κινάση 2. (Αυτό είναι απαραίτητο για τη μετατροπή του παντοθενικού οξέως σε Συνένζυμο Α ή CoA).

Panto thenate Kinase-Associated Neurodegeneration

Η μετάλλαξη του γονιδίου είναι σπάνια και προκαλεί τη νευρο-εκφυλιστική πάθηση που σχετίζεται με την έλλειψη της παντοθενικής κινάσης (pantothenate kinase-associated neurodegeneration ή PKAN). Η ΡΚΑΝ δημιουργεί συσσώρευση σιδήρου στον εγκέφαλο, δυστονία και ατροφική αμφιβληστροειδοπάθεια.

panto Typical-brain-MRI-in-a-patient-with-PKAN-showing-eye-of-the-tiger-sign-central

# Άλλη περίπτωση έλλειψης Παντοθενικού Οξέως είναι ο έντονος υποσιτισμός.

# Ανταγωνιστές του Παντοθενικού Οξέως όπως το Calcium homopantothenate (ή Ηopantenate) που χρησιμοποιείται σε μερικές χώρες για τη νόσο Alzheimer, μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη του Παντοθενικού Οξέως.

ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟ ΟΞΥ

Τρόφιμα με Παντοθενικό Οξύ είναι κυρίως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ο κρόκος του αυγού, το συκώτι και τα εντόσθια ζωικής προέλευσης, τα θαλασσινά και ψάρια, οι ηλιόσποροι, ο βασιλικός πολτός, το μοσχάρι, το κοτόπουλο.

Λιγότερες ποσότητες υπάρχουν στα όσπρια, τα προϊόντα ντομάτας, τα μανιτάρια, το αβοκάντο, τη μαγιά, το μπρόκολο, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τις γλυκοπατάτες κλπ.

panto thumbnail-1580014923Dfb9ORTQitlWbfIOsukA

ΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟΥ ΟΞΕΩΣ ?

Υπάρχει έλλειψη του Παντοθενικού Οξέως στον οργανισμό αν η συγκέντρωση του στο ολικό αίμα είναι λιγότερη από 1-1.6 mcmol/L ή στα ούρα 24ώρου η αποβολή του είναι λιγότερη από 1 mg/ημερησίως (ή λιγότερο από 1.8 mmol/ημερησίως).

ΠΟΣΟ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟ ΟΞΥ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ?

Η συνιστώμενη συνήθης ημερήσια δόση (RDI) του Παντοθενικού Οξέως, σε υγιείς ανθρώπους > 14 ετών είναι: 5 mg.

[< 1 έτους: 1.8 mg / 1-4 ετών: 2-4 mg / εγκυμονούσες 6 mg και θηλάζουσες: 7 mg].

# Μέγιστη επιτρεπόμενη δόση του (UL) δεν υπάρχει (δεν βρέθηκε να είναι τοξικό σε μεγάλες δόσεις 10 γραμμαρίων, εκτός ελαφράς διάρροιας).

(Σε λήψη αντισυλληπτικών πιθανώς χρειάζεται αυξημένη λήψη Παντοθενικού Οξέως)

panto vitamin-b5-pantothenic-acid-molecule-with-chemical-formula-isolated-DP9FN6

ΤΟ ΠΑΝΤΟΘΕΝΙΚΟ CALCIUM (PANTOTHENATE), Η ΠΑΝΘΕΝΟΛΗ ΚΑΙ Η ΠΑΝΤΕΘΙΝΗ

# Τα άλατα του Παντοθενικού Οξέως με Ασβέστιο και Νάτριο ονομάζονται Παντοθενικό Calcium (Pantothenate)  και Παντοθενικό Sodium. Αυτά μετατρέπονται σε  Παντοθενικό Οξύ στο σώμα.

# Η Πανθενόλη (λέγεται και Παντοθενόλη) είναι αλκοολικό ανάλογο και προβιταμίνη του Παντοθενικού Οξέως (μετατρέπεται με οξείδωση στο σώμα σε Παντοθενικό Οξύ).

Η Πανθενόλη χρησιμοποιείται για ενυδάτωση στα καλλυντικά και σε αλοιφές για ελαφρά εγκαύματα. Επίσης χρησιμοποιείται σε σαμπουάν για προστασία- επικάλυψη των τριχών. Σε συγκέντρωση < 5% αυτή μάλλον θεωρείται ασφαλής.

Το Παντοθενικό Οξύ και η Πανθενόλη πιθανώς ωφελούν στην επούλωση τραυμάτων.

Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το Παντοθενικό Οξύ (ή η Πανθενόλη) σε σαμπουάν μπορεί να αποτρέψει το γκριζάρισμα των μαλλιών στους μεσήλικες.

# Η ουσία Παντεθίνη (δυο ενωμένα μόρια Παντοθενικού Οξέως) μειώνει την LDL Χοληστερίνη (όμως δεν γνωρίζουμε τις παρενέργειες από τη μακροχρόνια λήψη της) αλλά το  Παντοθενικό Οξύ δεν έχει τέτοια δράση.

panto Vitamin B5

Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΗΨΗ ΒΙΤΑΜΙΝΩΝ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

### Πάντα προτιμάται η λήψη των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων από τα φαγητά, εκτός και αν υπάρχει ανεπάρκεια τους στο σώμα, οπότε μπορεί να ληφθούν και από συμπληρώματα.

# Παράδειγμα πολύ καλής δίαιτας είναι η παλιά Κρητική Μεσογειακή Δίαιτα με την προσθήκη περισσότερων ψαριών και του ήπατος τους όσον αφορά τη επαρκή λήψη βιταμίνης D.

Η ισορροπημένη υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά (τουλάχιστον 400 γραμμάρια την ημέρα). Επίσης περιλαμβάνει όσπριαδημητριακά και ρύζι, χωρίς αποφλοίωση (π.χ. σιτάρι, βρώμη, καστανό ρύζι, κινόα), ψάρια και θαλασσινάαυγά (3-7 κρόκοι /εβδομάδα ανάλογα με τον άνθρωπο), γάλα και γιαούρτι με λίγα λιπαρά,  ξηρούς καρπούς (άψητους και ανάλατους), κολοκυθόσπορους και ηλιόσπορους (άψητους και ανάλατους), πουλερικά (χωρίς το δέρμα), ελαιόλαδο κλπ.

Τα γαλακτοκομικά πρέπει να έχουν ελάχιστα μόνο λιπαρά, ο δε καφές και το τσάι επιτρέπονται με μέτρο.

# Ταυτόχρονα η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ μόνο ποσότητες κόκκινου κρέατοςοινοπνευματωδών και επεξεργασμένων τροφίμων και καθόλου trans λιπαρά, επεξεργασμένους υδατάνθρακες, ζάχαρη και αλάτι.

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://ods.od.nih.gov/factsheets/Biotin-HealthProfessional/

https://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/pantothenic-acid#function

d vit-diet-αρχείο-λήψης-3

Print Friendly
Μοιραστείτε το άρθρο :