'Αρθρο

Επιτρέπεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση άρθρων και ενημερώσεων της ιστοσελίδας αρκεί να αναφέρεται η πηγή τους.

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

Ενημερώθηκε στις 3/11/2018

Περίπου το 35% των ενηλίκων είναι υπερτασικοί. Περίπου το 75% όσων είναι μεγαλύτεροι από 70 χρονών είναι υπερτασικοί.

Το 54% των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και το 47% της στεφανιαίας νόσου αποδίδονται στην υπέρταση.

Η υπέρταση σπάνια προκαλεί συμπτώματα, γι’ αυτό λέγεται σιωπηλός δολοφόνος. Συμπτώματα, θα υπάρξουν από τις επιπλοκές που θα προκαλέσει αυτή μετά από χρόνια (π.χ. στηθάγχη), συνεπώς χρειάζεται να ελέγχουμε όλοι την πίεση μας περιοδικά.

Κάθε 10 mmHg μείωση της Συστολικής ή κάθε 5 mmHg μείωση της Διαστολικής Υπέρτασης: Μειώνει τα Καρδιαγγειακά κατά 20%, την ολική θνητότητα κατά 10 − 15%, τα Στεφανιαία επεισόδια κατά 20%, τα Εγκεφαλικά κατά  35% και την Καρδιακή Ανεπάρκεια κατά 40%.

Σε άλλο άρθρο της ιστοσελίδας αναφέρονται αναλυτικά τα φάρμακα για την υπέρταση.

Σε άλλο άρθρο της ιστοσελίδας αναφέρεται η διάγνωση της Υπέρτασης.

 

ΠΟΙΑ ΠΙΕΣΗ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ?

Βάσει των Ευρωπαϊκών οδηγιών (ESC/ESH 2018 hypertension guidelines), Υπέρταση θεωρείται η πίεση που είναι μεγαλύτερη από 140 ή/και 90 mm Hg. Αυτή αφορά τον μέσο όρο από δύο τουλάχιστον μετρήσεις της πίεσης, με διαφορά ενός λεπτού, σε δύο τουλάχιστον επισκέψεις στο ιατρείο με διαφορά ημερών.

Οι Αμερικανικές οδηγίες του 2017, θεωρούν Υπέρταση την πίεση που είναι μεγαλύτερη από 130 ή/και 80 mm Hg.

Στην Ελλάδα προτιμούμε τις νεώτερες Ευρωπαϊκές οδηγίες.

 

ΕΝΑΡΞΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ 

# Σε ηλικίες 18 ως 79 ετών έναρξη φαρμάκων γίνεται αν η συστολική πίεση είναι >140 mm Hg ή/και η διαστολική >90 mm Hg.

Αν στους πιο πάνω υπάρχει Στεφανιαία Νόσος πιθανόν να ξεκινήσουν τα φάρμακα και σε συστολική πίεση >130 mm Hg.

[Eίναι συνετό σε νέους < 40 ετών, με πίεση > 140/90 mmHg να χορηγούμε αντιυπερτασικά φάρμακα, αν δεν αποδώσουν οι Υγιεινο-Διαιτητικές αλλαγές, ώστε να μην έχουμε αργότερα βλάβη των οργάνων στόχων (καρδιά, εγκέφαλος, νεφρά, μάτια).]

# Σε ηλικίες >80 ετών έναρξη φαρμάκων γίνεται αν η συστολική πίεση είναι >160 mm Hg ! ή/και η διαστολική >90 mm Hg.

 

ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΑΜΕΣΩΣ ?

Ο κίνδυνος του υπερτασικού εξαρτάται τόσο από το ύψος της πίεσης, όσο και από τις συνυπάρχουσες παθήσεις και παράγοντες κινδύνου.

Σε πίεση 140/90 ως 160/100 (1ου Σταδίου):

α) Αν ο 10ετής κίνδυνος στο Heart- SCORE risk είναι <5% (δες πιο κάτω) και δεν υπάρχει βλάβη οργάνου στόχου ούτε καρδιαγγειακή πάθηση, ούτε νεφρική βλάβη, θα προηγηθούν Υγιεινο-Διαιτητικές αλλαγές για 3 ως 6 μήνες και αν αυτές δεν μειώσουν την πίεση, τότε ξεκινούν τα φάρμακα.

β) Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις τα φάρμακα ξεκινούν άμεσαταυτόχρονα με τις Υγιεινο-Διαιτητικές αλλαγές.

 

Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Oι θεραπευτικοί στόχοι στους υπερτασικούς:

1) Στους <65 ετών, η συστολική πίεση πρέπει να κατέβει μεταξύ 120 και 130 mm Hg.

2) Στους >65 ετών η συστολική πίεση πρέπει να κατέβει μεταξύ 130 και 140 mm Hg.

3) Για όλους (και ιδίως για όσους έχουν Στεφανιαία νόσο ή Σ. Διαβήτη) η διαστολική πίεση πρέπει να είναι μεταξύ 70 και 80 mm Hg.

Οι αναφερόμενες πιο πάνω πιέσεις εννοούνται σαν πιέσεις μετρημένες στο γραφείο.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

# Εκτός από το ιατρείο, συστήνεται οπωσδήποτε η μέτρηση της πιέσεως και στην καθημερινή ζωή, λόγω των διακυμάνσεων που παρουσιάζει αυτή και επίσης για να διαγνωσθεί η υπέρταση της άσπρης μπλούζας (αυξημένη πίεση μόνο στο ιατρείο), όπως και η συγκαλυμμένη υπέρταση (υπέρταση στην καθημερινή ζωή, ενώ είναι φυσιολογική στο ιατρείο!).

Τιμή πίεσης 140/90 mm Hg στο ιατρείο, αντιστοιχεί με μέσο όρο 135/85 mm Hg για μετρήσεις στο σπίτι (μέσος όρος εβδομάδας) ή για όταν είναι ξύπνιος ο άνθρωπος, με την 24ωρη καταγραφή.

# Οι άνθρωποι που λαμβάνουν θεραπεία πρέπει να ελέγχονται για βλάβη στα νεφρά, το Κάλιο,  το Νάτριο και για ορθοστατική υπόταση.

# Ο στόχος της φαρμακευτικής θεραπείας είναι η προοδευτική ελάττωση της πίεσης στον αναφερόμενο στόχο, χωρίς να έχουμε παρενέργειες από τα φάρμακα.

# Η διαστολική πίεση πρέπει να είναι 70 ως 80 mm Hg ιδίως αν υπάρχει Στεφανιαία νόσος ή Σ. Διαβήτης ή ο υπερτασικός είναι μεγαλύτερος των 70 ετών.

HYPERT ehy339f3

 

HYPERT Summary-of-office-blood-pressure-thresholds-for-treatment

Ο ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Οι θεραπευτικές αποφάσεις, ως προς την έναρξη της φαρμακευτικής θεραπείας, πρέπει να βασίζονται στον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο του υπερτασικού.

Αυτός εξαρτάται τόσο από τον βαθμό της υπέρτασης, όσο και από την συνύπαρξη ορισμένων άλλων παθήσεων όπως βλάβης οργάνου στόχου της υπέρτασης (π.χ. ύπαρξη στεφανιαίας νόσου), ή την συνύπαρξη άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως Σ. Διαβήτη.

HYPER Original.00004872-202312000-00002.F4

Ο ανωτέρω πίνακας δείχνει τον κίνδυνο, ανάλογα με το ύψος της πίεσης και τη συνύπαρξη παραγόντων κινδύνου ή βλάβης οργάνου στόχου της Υπέρτασης, ή Νεφρικής Ανεπάρκειας ή Καρδιαγγειακής πάθησης, βάσει των Ευρωπαϊκών οδηγιών.

 hyper m_ehy339t5

 Ο ανωτέρω πίνακας δείχνει πως ένας άνθρωπος κατατάσσεται σε κατηγορία κινδύνου, βάσει των Ευρωπαϊκών οδηγιών.

Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρία έχει δημιουργήσει ένα score on line, το Heart- score. Αυτό υπολογίζει μόνο τα θανατηφόρα καρδιαγγειακά επεισόδια και χρησιμοποιείται μόνο για ηλικίες 40 ως 65 ετών.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

α) Πρέπει να έχουμε στο νου ότι ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας είναι οι αλλαγές στη ζωή: Χάνουμε βάρος, τρώμε λιγότερο, βαδίζουμε περισσότερο, δεν καπνίζουμε, μειώνουμε το αλάτι, πίνουμε ελάχιστο αλκοόλ κλπ.

β) Αν ακολουθήσουμε τις νέες Αμερικανικές οδηγίες, κινδυνεύουμε από τη ζημιά που προκάλεσαν τα φάρμακα στη μελέτη SPRINT, οπότε πρέπει να παρακολουθούμε συνεχώς για ορθοστατική υπόταση, υποκαλιαιμία, υπονατριαιμία και το eGFR για βλάβη στα νεφρά.

γ) Επίσης σε ανθρώπους που δεν παρουσιάζουν καρδιαγγειακή πάθηση και έχουν πιθανότητα περίπου 10% για σοβαρά καρδιαγγειακά συμβάματα στη 10ετία, το όφελος από την αντι-υπερτασική θεραπεία υπάρχει μόνο αν η συστολική πίεση ξεπερνά τα 143 mm Hg (μελέτη HOPE-3 BP ).

Η ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ

Ανθεκτική Υπέρταση λέμε ότι υπάρχει αν με 3 φάρμακα από διαφορετικές κατηγορίες δεν επιτυγχάνεται ο έλεγχος (ο στόχος) της Αρτηριακής Πίεσης (το 1 από τα 3 φάρμακα απαιτείται να είναι διουρητικό) ή αν επιτεύχθηκε ο στόχος με 4 ή περισσότερα φάρμακα.

(Πριν τεθεί η “σφραγίδα” ότι υπάρχει Ανθεκτική Υπέρταση, πρέπει να αποκλειστεί η Υπέρταση της Άσπρης μπλούζας και να σιγουρευτούμε ότι ο Υπερτασικός παίρνει τα φάρμακα του.)

Σαν 4ο φάρμακο μπορεί να είναι β-αναστολέας (προτιμάται) είτε φάρμακο που δρα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα είτε Σπιρονολακτόνη.

 

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΑΝΤΙ-ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ;

Αναλυτικά τα Φάρμακα για την Υπέρταση, φαίνονται στο αντίστοιχο άρθρο.

Υπάρχουν 5 κύριες ομάδες αντιυπερτασικών φαρμάκων:

Τα διουρητικά (θειαζιδικά, της αγκύλης και ανταγωνιστές αλδοστερόνης),

οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (α-ΜΕΑ),

οι ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ (Σαρτάνες),

οι ανταγωνιστές ασβεστίου

και οι β-αποκλειστές (οι οποίοι στις τελευταίες οδηγίες της J.N.C. 8, καλώς ή κακώς, αφαιρέθηκαν από τις κύριες ομάδες των αντι-υπερτασικών φαρμάκων).

βπ φαρμ 2 Internal-Medicine-Hypertension-JNC-8-Guidelines-Meds-e1396516260230

Το όφελος προέρχεται από τη μείωση της πίεσης και όχι από το είδος του αντιυπερτασικού φαρμάκου.

Η θεραπεία ξεκινά με μικρή δόση ενός αντι-υπερτασικού φαρμάκου και αν σε ένα μήνα δεν κατέβει η πίεση, είτε αυξάνουμε την δόση του είτε προτιμότερο προσθέτουμε δεύτερο φάρμακο.

Γενικά η μείωση της πίεσης είναι πολύ μεγαλύτερη με το συνδυασμό περισσότερων φαρμάκων και οι παρενέργειες μειωμένες με τις μικρότερες δόσεις του κάθε ενός φαρμάκου, οπότε προτιμούνται οι συνδυασμοί με μικρότερες δόσεις από το κάθε φάρμακο.

# Η προτεινόμενη φαρμακευτική θεραπεία:

α) Η αρχική φαρμακευτική θεραπεία θα πρέπει να περιλαμβάνει 2 διαφορετικές ομάδες αντι-υπερτασικών φαρμάκων καλύτερα σε ένα χάπι.

Έναν ACE inhibitor (ή μια Σαρτάνη, ARB) + ανταγωνιστή Ασβεστίου (CCB) ή + διουρητικό.

β) Αν η αρτηριακή πίεση δεν μειωθεί επαρκώς (σε 1 μήνα) τότε χορηγούνται και τα 3 μαζί, δηλαδή ACE inhibitor (ή ARB) + CCB + διουρητικό (κατά προτίμηση σε ένα χάπι).

γ) Αν και πάλι η αρτηριακή πίεση δεν μειωθεί επαρκώς (σε 1 μήνα), σαν 4ο φάρμακο μπορεί να είναι β-αναστολέας (προτιμάται) είτε φάρμακο που δρα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα είτε Σπιρονολακτόνη ή διουρητικό της αγκύλης (ανάλογα με τις συνυπάρχουσες παθήσεις).

hyp ehy339f4

Οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται 2 ή 3 φάρμακα.

hypert cad DlbbVl7X4AADKNq 

Στο πιο πάνω σχεδιάγραμμα φαίνεται η προτιμητέα θεραπεία σε Υπερτασικούς με Στεφανιαία Νόσο

hyper nefr Drug-treatment-strategy-for-hypertension-and-chronic-kidney-disease-ACEi

Στο πιο πάνω σχεδιάγραμμα φαίνεται η προτιμητέα θεραπεία σε Υπερτασικούς με Νεφρική Ανεπάρκεια

hypert a fibr DldB-izU0AAOsG-

Στο πιο πάνω σχεδιάγραμμα φαίνεται η προτιμητέα θεραπεία σε Υπερτασικούς με Κολπική Μαρμαρυγή

hypert hf Drug-treatment-strategy-for-hypertension-and-hear-failure-with-reduced-ejection-fraction

Στο πιο πάνω σχεδιάγραμμα φαίνεται η προτιμητέα θεραπεία σε Υπερτασικούς με Καρδιακή Ανεπάρκεια μειωμένου κλάσματος εξωθήσεως

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

# Συστήνεται τουλάχιστον 3μηναίος έλεγχος του μέσου όρου πιέσεων, στην καρδιά κάθε εποχής (καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας, άνοιξη).

Τουλάχιστον οι μισές μετρήσεις τόσο του πρώτου μήνα (στο ξεκίνημα της θεραπείας) όσο και αργότερα σε κάθε μία από τις 4 εποχές, πρέπει να είναι κάτω από τον στόχο του μέσου όρου της Α.Π., χωρίς όμως να έχουμε πολύ χαμηλή πίεση που θα προκαλεί πτώσεις και τραυματισμούς.

https://academic.oup.com/eurheartj/article/38/14/1008/3108833/Redefining-blood-pressure-targets

# Αν πρέπει να κατέβει και άλλο η Α.Π., καλύτερα να χορηγούνται πολλά (2 ή 3 ή 4 φάρμακα από διαφορετικές ομάδες) σε μικρότερη δόση το καθ’ ένα, αντί να περιμένουμε επίτευξη του στόχου με αύξηση της δόσης μέχρι τη μέγιστη ανεκτή δόση κάθε φαρμάκου.

Έτσι έχουμε λιγότερες παρενέργειες από το κάθε φάρμακο π.χ. βλάβη νεφρών, υποκαλιαιμία κλπ.

# Απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν ταυτόχρονα α-ΜΕΑ και Σαρτάνες.

# Ο συνδυασμός β-αναστολέα με διουρητικό αυξάνει τον κίνδυνο για Σ. Διαβήτη και καλύτερα να αποφεύγεται.

# Από τους β-αναστολείς προτιμούνται οι αγγειοδιασταλτικοί Nebivolol (π.χ. Lobivon) και Carvedilol (π.χ. Carvepen).

βπ F4.large

HYPER Original.00004872-202312000-00002.F12
HYPER Original.00004872-202312000-00002.F14

Στα πιο πάνω σχεδιαγράμματα φαίνεται η ακολουθούμενη σειρά φαρμάκων στη θεραπεία της Υπέρτασης (πανω) και στη θεραπεία της ανθεκτικής υπέρτασης (κάτω).

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΥ 

Ταυτόχρονα ξεκινούμε και υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας.

Σε ήπια υπέρταση, 140 ως 159 mm Hg /ή και 90 ως 99 mm Hg, αν δεν συνυπάρχει άλλη πάθηση, όπως ορίζεται ανωτέρω, μπορούμε αρχικά να ξεκινήσουμε μόνο με υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές για 3-6 μήνες και αν αυτές δεν μειώσουν την πίεση στο επιθυμητό επίπεδο, τότε θα ξεκινήσουμε και τα φάρμακα.

 hyper βπ-λιφε-slide_29

ΟΙ ΥΓΙΕΙΝΟΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟ

α) Το πρώτο και δυσκολότερο είναι να μειωθεί το άγχος του.

β) Επίσης πρέπει να βάζει ελάχιστο μόνο αλάτι (μέχρι 4 γραμμάρια την ημέρα) στο φαγητό και να διαβάζει τις ετικέτες των έτοιμων τροφίμων για αναγραφή Νατρίου- Na, που είναι το στοιχείο που αυξάνει την πίεση.

Σχεδόν το 70% του Νατρίου που καταναλώνουμε βρίσκεται σε έτοιμα τρόφιμα (ψωμί, τυρί, κονσέρβες, κύβοι για νοστιμιά, ελιές και άλλα). Το Νάτριο επίσης υπάρχει σε φαγητά ή ποτά υπό μορφή διττανθρακικού νατρίου (σόδας).

Επιτρέπονται 1.5 γραμμάρια Νατρίου ημερησίως, που περιέχονται σε 4 γραμμάρια αλατιού (περίπου τα 3/4 από το κουταλάκι του γλυκού), ασχέτως αν αυτό είναι το συνηθισμένο αλάτι που γνωρίζουμε ή αλάτι Ιμαλαΐων ή κάποιο άλλο.

Καλό είναι να ψάξει κάποιος για αλάτι που περιέχει και Χλωριούχο Κάλιο ταυτόχρονα με το Χλωριούχο Νάτριο, οπότε το ίδιο βάρος αλατιού περιέχει λιγότερο Νάτριο.

Μια μελέτη στο περιοδικό JACC, δείχνει ότι όσο αυξάνεται η λήψη Νατρίου, από υγιείς προ-υπερτασικούς 30-54 ετών, τόσο αυξάνεται η συνολική θνητότητα τους, στην 20 ετία.

Η σχέση κατανάλωσης αλατιού και θνητότητας ήταν γραμμική. Για κάθε ένα επιπλέον γραμμάριο ημερήσιας κατανάλωσης Νατρίου αυξανόταν ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου κατά 12%.

 

hypert salt_graph

γ) Να ελαττώσει το σωματικό του βάρος στο προβλεπόμενο από το ύψος του (Ύψος στο τετράγωνο, σε μέτρα, επί 25). Αυτή η παρέμβαση θεωρείται η σπουδαιότερη.

δ) Να ασκείται συχνά, κυρίως με βάδισμα περίπου 5 χιλιομέτρων την ώρα, τουλάχιστον 15 χιλιόμετρα την εβδομάδα, διαιρεμένο σε 3 ως 5 φορές.

ε) Να μειώσει την κατανάλωση αλκοόλ. Επιτρέπονται λιγότερα από 20-30 γραμμάρια καθαρού οινοπνεύματος ημερησίως για τον άντρα και λιγότερο από10-20 γραμμάρια για την γυναίκα. (π.χ επιτρέπονται μέχρι 200 γραμμάρια κρασί την ημέρα για τον άντρα και μέχρι 120 γραμμάρια για την γυναίκα.

ζ) Να διακόψει το κάπνισμα.

η) Να τρώει πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά (δίαιτα Dash). Έχει βρεθεί ότι τα τρόφιμα που περιέχουν Κάλιο (π.χ. μπανάνες) και Ασβέστιο (π.χ. γιαούρτι) κατεβάζουν την πίεση.

τροφές συμβουλές για υπέρταση

 Αυτά για τη Θεραπεία της Υπέρτασης, μέχρι να εκδοθούν νέες οδηγίες γι’ αυτήν.

μετρηση πιεσης

Βιβλιογραφία

 

Print Friendly
Μοιραστείτε το άρθρο :